Bu dersimizde eleme yöntemini inceleyelim. Eleme yönteminde önce tüm hamleleri belirleriz sonra da hamlelerimizin çoğundan vazgeçmemize neden olan rakibin güçlü hamlelerini inceleriz ve çürütülmemiş bir imkân bulursak, bu seçmemiz gereken hamledir. Örnekleri inceleyelim.
Arkhipkin – Dvoretsky, SSCB Kupası Ordzhonikidze, 1978
21…Fd4! 22.Ag3 Ked8! 23.Fxa6?! bxa6 24.Ae2 Vh6 25.Ve4?! (4 kale finaline gitmek gerekliydi) 26…Ff6 26.Kc7 Şg8! 27.b4 Vd2 siyah inisiyatifi ele geçirir ve oyunu kazanır.
22.Kc4 Kad8! ya da 22.Kfd1 Ked8 tehlikeli değil ancak 22.Kcd1!? sonrası son derece karışıktır.
Beyazın iki tehdidi bulunuyor.
23.Fxa6 ve 23.Fb5 Ked8 24.Kxd4 ilk olarak fili kale ile koruma çabaları hemen çürütülürdü. 22.Kad8? 23.Fb5 kazanır; 22…Ked8? 23.Fza6 bxa6 24.Kxd4! Kxd4 25.Vh8 Şe7 26.Vxa8 Vxe4 27.Vxa7 ve Vxa6 beyaz iki piyon öndedir.
22…Ab4? 23.Fb5 Ked8 24.Kxd4! Kxd4 25.Vh8 Şe7 26.Vxa8 Vxe4 27.Vxa7 Beyaz bir piyon önde çıkar. 22…Ac5? 23.Fb5 Ked8 24.Kxd4! kötüdür.
22…Ac7! çürütülemedi ve bu 21…Fd4! oynayabilmek için yeterli.
22…Ff6? 23.Fxa6 bxa6 24.Kd7 Vh6 taş kaybına gittiği için kötü.
22…Fe5? 23.Fxa6 bxa6 24.Ac5 22…e5? halinde 23.Ad6 hamlesi vardır.
22…Ve5?! ancak 23.Vh8 Şe7 24.Vh4 sonrası iyi olmaz. Son deneme 22…Fb6?! 23.Ad6!? Vxd6 24.Fxa6 Fxf2 25.Şh1 (25.Şxf2?! Vc5!) 25…Vxa6 26.Kxf2 veya 24…Vc7 25.Kc1 Vf4 26.Fxb7 Kab8 27.Fc6 beyazın avantajı bulunur.
Yusupov – Timman, Tilburg, 1986
1.d4 Af6 2.c4 e6 3.Af3 b6 4.a3 c5 5.d5 Fa6 6.Vc2 exd5 7.cxd5 g6 8.Ac3 Fg7 9.g3 0-0 10.Fg2 d6 11.0-0 Ke8 12.Ff4
Yusupov beyazın oyununu geliştirdi.
12.Ke1 Abd7 13.h3! (ama 13.e4? olmaz 13…Ag4!) 13…Ae5 14.axe5 kxe5 15.e4 Ke8 16.Fe3 ad7 17.f4 c4 ve şimdi standart piyon fedası 18.e5! dxe5 19.d6 Kc8 20.f5 sürekli bir inisiyatif verir.
12…Ve7 13.Kfe1 Abd7
14.e4? hata olurdu 14…Ag4! At e5 karesine ulaştıktan sonra d3 karesi hedef. Oyun şöyle devam eder: 14.Kad1 Ae41 15.Va4 Fxc3 (daha iyisi 15…Axc3 16.bxc3 Fb7 17.Kd3) 16.bxc3 Fb7 17.Kd3 f5 18.Ad2 Axd2! 19.Fxd2 Ae5
Yusupov şöyle oynayabilirdi:
14.Va4!? Fb7 15.Ab5
D6’daki piyon boştadır ve beyaz 16.Ac7 tehdit ediyor. 15…Ae5 ile iki tehdit de karşılanabilir ancak bu pek istenen bir şey değil çünkü e5 sonrası siyahın konumu pek de iyi olmaz.
Öncelikle 15…Axd5’e bakalım. 16.Axd6 Axf4 17.Vxf4 Fxf3 siyah için iyi görünüyor (18.exf3 Vxe1; 18.Axe8 Fxg2 19.Axg7 Fb7 20.Vc7 Ve4 21.f3 Vc6) Ancak rakibin imkanlarına iyi bakılacak olursa bu varyant çürütülebilir.
18.Fxf3!! Fe5 19.Vd2 Fxd6 20.Fxa8 Kxa8 21.Kad1 ve beyaz kazanır. İkinci bir çözüm daha var. 16.Fxd6 Vf6 17.e4 ve eğer 17…a6 18.Ac7! Axc7 19.Vxd7 Kac8 20.Fxc7 Ke7 21.e5!
15…Ae4 16.Ac7 Fxb2 17.Axe8 Vxe8! (17…Fxa1 18.axd6! Axd6 19.Kxa1 beyaza avantaj verir) 18.Kab1 Fg7 ve belirsiz bir konum. Bu varyantın refütesi hemen görünmüyor ancak mümkün. 16.Ad2!! Axd2 (16…Adf6 17.Axe4 Axe4 18.Fxe4 Vxe4 19.Vxe4 Kxe4 20.Axd6) 17.Axd6!
Geriye oynamak istemediğimiz 15…Ae5! hamlesi kalır. Burada eleme yöntemi en iyi şekilde kullanılır. Beyazın açık bir avantaj elde edebilmesi için kesin bir yol yoktur. Örnek bir varyant: 16.Axe5 dxe5 17.d6 Vd7 18.FGxb7 Vxb7 19.Fg5 Vc6! 20.Vc4 (20.Kad1 a6 21.Ac3 Vxa4 22.Axa4 Ad7) 20…Ked8! 21.Kad1 a6 22.Ac7 Ka7 ve beyazın atağı sonuçsuz kalmış gibi. Yusupov 14.Va4 oynamayı 15…Ae5! yüzünden reddeder.
Satranç ileri seviye 23. ders için buraya tıklayınız…
