Kombinezon, zorunlu hamleler dizisidir diyebiliriz. Kombinezonu oluşturan hamleler bir ya da daha fazla mecburi feda içerir. Kombinezonun amacı mat etmek, materyal veya pozisyon üstünlüğüne ulaşmaktır.
Genel Kombinezon Çeşitleri:
Fil Kombinezonları
Fil kendi alanından rakip alandaki mücadeleye katılabilir. Aynı renk karelerde hareket kapasitesi filin aynı zamanda yetersizliğidir.
At Kombinezonları
Ata ait kombinezonlar çatal ve rakip taşların hareket alanını daraltır.
Piyon Kombinezonları
Piyon kombinezonları çoğu zaman vezire terfiyle ya da çatalla ilgilidir.
Vezir ve Kale Kombinezonları
Ağır taşların önemli bir özelliği açık dikeylerde ve 1. 2. 7. 8. yataylarda oldukça etkili olmalarıdır.
İşbirliğine Dayanan Tipik Kombinezonlar
En basit şekilde ortaklaşa planlanan hamlelerdir diyebiliriz.
Sürükleme Kombinezonları
Geniş hacimli konumların genel ve teorik olarak sınıflandırılmasıdır.
Kuşatma Kombinezonları
Bu kombinezonda rakip taşın hareket alanını daraltılarak sınırlandırılır. Genellikle kuşatılan taş şah olur.
Saptırma Kombinezonları
Rakip taşlar başka karelere gitmeye zorlanarak savunmadan uzaklaştırmaya çalışılır.
Hat Açma Kombinezonları
Kazandıran hamleyi yapmamızı engelleyen taşlarımızın fedasına dayanır.
Perdeleme Kombinezonları
Amaç taş feda ederek rakibin taşları arasındaki işbirliğini bozmaktır.
Savunmayı Yok Etme Kombinezonları
Amaç taş fedası ile rakibin savunma taşlarının ortadan kaldırılmasıdır.
Kareleri Ele Geçirmek Kombinezonları
Önemli kareleri ele geçirmek için tehdit altında olan taşın feda edilmesidir.
Tahrip Etme Kombinezonları
Rakip şahın piyon korunmasını bozmak için rok yapan şaha karşı feda yapılmasıdır.
Birden Çok Fikir İçeren Kombinezonlar
Çoğu kombinezonda tek bir fikir kullanmak yerine birkaç fikir birleştirilir.
Tuzak
Tuzak oldukça güçlü ve etkili bir araçtır. Kazanma süresini kısaltabilir veya oyunu eşitleyebilir. Tuzaklar fedalı ve fedasız olabilir. Rakip farkına varmadan tuzağa düşerse arkasından kombinezon gelir.
Bir satranç oyuncusunun taktik yeteneği iki bileşenden oluşur; kombinezon görüşü ve varyantları hesaplama kabiliyeti.
Kombinezon Görüşü
Kombinezon görüşü, gizli kalmış taktik imkânlarını hızlı bir şekilde ortaya çıkarabilme kabiliyetidir. Yani hemen görülmeyen ve fedalar içeren hamlelerdir.
Kombinezon görüşünüzü geliştirebilmek için güçlüğü taktik bulmak olan oyunlardan örneklere bakabilirsiniz. Aşağıda konuyla ilgili bolca örnek paylaşıyorum.
Dvoretsky – Bogomolov, 1967, Moskova
1.e4 c5 2.d4 cxd4 3.c3 dxc3 4.Axc3 e6 5.Fc4 d6 6.Af3 a6 7.0-0 b5?1 8.Fb3 Ae7 9.Ag5! Ag6 10.f4 Fe7 11.f5 Fxg5 12.fxg6 hxg6 13.Fxg5 Vxg5 14.Vxd6 Ve7 1.e4c52.d4cxd43.c3dxc34. xc3e65. c4d66. f3a67.O-Ob58. b3 e79. g5g610.f4 e711.f5 xg512.fxg6hxg613. xg5 xg514. xd6 e715. xe7 + Her ne kadar Beyaz Piyon altta olsa da belli bir kombinezon fikrinden dolayı Vezir kesmeye razı oluyor. 15… xe716. d5+ d6[ ..16 exd5 17. xd5 a7 18. xf7+ ]17.e5+[ 17. xf7 oynamak hata olurdu.17… exd5 18. xd5 e617. b6 a7]
xe518. c7 a719. xf7*
Beyaz kazanır.
Kombinezon alıştırmaları ile pozisyon algınızı güçlendirebilirsiniz.
Petrosian – Dvoretsky, 1975,, Liepaja
1.c4f62.c3g63.g3g74.g2O-O5.f3d66.O-Oe57.d3c68. 1a59.a3f510. d2[ 10. b410.b4 axb4 11axb4 e4?! 12.Ah4! exd3 13.Axf5 dxe2 14.Axe2 gxf5 15.b5 10… axb4 11. axb4 e4 12. h4 exd3 13. xf5 dxe2 14. xe2 gxf5 15. b5 ] d711. e1 h312. h1 Güçsüz bir devam yolu: 12…Ah5? 13.b4 f5 14.b5 Ad8 15.c5! 13.b4axb414.axb4f515.b5 d816. d5 f717. b2 e618. a1 af819. a7 c520.b3f421. xc5fxg322.hxg3dxc523.f3 Ataklara devam. Kombinezon ihtimalleri bulunuyor. 23…e424. xg7 d625.f4 xf426.gxf4 xf4 27…Kf1 28.Kxf1 Vh2 terk. 8
Dvoretsky-Gulko, 1975, Liepaja
1.e4c52. f3e63.c3d54.exd5exd55.d4 c66. e3 b6[ ..6 cxd4 ]7. a3 [ 7. dxc5 xb27. b3 c4 ]7…cxd4[ ..7 xb2 8. b5 a6 9. b3..7 c4 8. xc4 dxc4 9. d5xb2 10. dxc6 ]8. xd4 xa39. xc6 Beyaz daha fazlasını istediğini belli ediyor. 9…Vxc6’ya 10.Vb3! 10…Vd6 11.Fb5 Fd7 12.Fxd7 Vxd7
13.Vxa3 [ 9. bxa3 ]9… xb2[ ..9 xc6 10. b3 d6 11. b5+ d7 12. xd7+ xd7 13. xa3 ]10. d4bxc6
11. b1[ 11. xg7 f6 ] xa212. xg7 g4 12…Fc5 13.Ve2′ 13.f3 d7 tehdit 15…Ke8 14. b7+ d6 [ ..14 c8 15. a6 15. e5+ xe516. d4+ d617. f4+ c5 veya 17…Åe6 18.Vf7 tehlikeli bir atak 18. b5+cxb519. c7# ve Apolet Matı! 1-0
Kombinezonlar direkt amaca yönelik, doğru ve amacına uygunda iyidir. Buna örnek:
Evgeny Mukhin – Sergey Dolmatov
1.e4e52. f3 f63. xe5d64. f3 xe45.d4d56. d3 e77.O-O c68. 8.c4 8…g49.c3f510. bd2 11.gxf3!? Af6 (11…Ad6? 12.Vb3) 12.Fxf5 O-O 13.Vd3 Fd6 14.Fg5 Ae7. 15.Fxf6? Kxf6 16.Fxh7 Şf7’dır fil düşer (veya 16…Şh8 ve kuvvetli bir atak) 15.Ad2! Axf5 16.Vxf5 Vd7 17.Vxd7 Axd7’den 15.Fe6? f4 karesinin kontrolünü kaybeder. 15…Şh8 16.Ad2 Ag6 17.Ff5 (17.Fxd5 Ff4!; 17.Vf5 c6) 17…Ff4 18.Fxf6 Vxf6 19.Fxg6 Fxd2 20.Ke2? Ff4 21.Fxh7 Vg5 22.Şh1 Vh5 Beyaz terk eder.
[ 10. h3 xf3 11. gxf3 f6 ( ..11 d6 12. b3 ) 12. xf5 O 13. d3 d6 14. g5 e7 15. d215. xf6 xf6 16. xh7+ f7 Fil düşer.15. e6+ h8 16. d2 g6 17. f5 f4 18. xf6 xf6 19. xg6 xd2 20. e2 f4 21. xh7 g5+ 22. h1 h5 xf5 16. xf5 d7 17. xd7 xd7 ] 10… d6 11. b3 11…O-O-O12. b5 f6[ ..12 xd2 ]13. a4 xd214.
xd2 14.Axd2 Khe8 15.Kf1 Fe2 16.Fxe2 Kxe2 17.b4 Axd4! 14… xf315.gxf3a6 16. d3 16… b817. xf5 17… h418. h3 f619. g2 e7
20. e2 g621.f4 xf422. xf4 xf423. h1 hf824. f1 f625. e8 h626. d70-1
Evgeny Mukhin – Sergey Dolmatov
26. d7 a727. xd8 e728.h3 d629. xd6 xd630. xd6 xd631. e1c632. e2 f433. f1 c134. g2g535. g1 b136.a3 c137.f3 f438. f2h539. g2h440. f2 g3+41. e3 f4+42. f2 c143. g2 b644. f1 a545. g1 a446. f2 b3 0-1
26…Şa7 27.Kxd8 Fxd8 28.h3 Vezir ile hem File hem de d5’deki Piyona saldırıyor. 26…Şa7! 27.Kxd8 Fe7!! 28.h3 Fd6 29.Vxd6 29…Kxd6 Dolmatov pozisyonel avantajını fazla materyale dönüştürdü ve emin bir şekilde kazanca ulaştı. 30.Kxd6 Vxd6 31.Ke1
Andrei Sokolov – Artur Yusupov
..19 xe5Siyah basitçe 19…Ab6!? olabilirdi ancak Yusupov çok daha iyi bir hamle buldu. 20. xe5 c321. e2 xe5 Siyah piyonu ve de oyunu kazandı. 22. e3 f523.f3xd1+24. xd1 d425. xd4cxd426. d3 d827.g3 c528.f4 b429. a1a530.h4h531. b1 xa432. b5g633. g2 a2+34. f3a435. b6 g736. b1 g837. b6 a138. e2a339. a6 b2+40. d2d3+
0-1
Kombinezonları anladığımıza göre 3. dersimize geçebiliriz.
İleri seviye satranç 3. ders için buraya tıklayınız…
